"W słońcu i we mgle" - Dorota Schrammek [recenzja]

"- (...) - Człowiek czasem działa pod wpływem emocji.

- Bywają sytuacje, że emocje okazują się niewłaściwymi doradcami."

Ponad pół roku temu po raz pierwszy miałam styczność z piórem Doroty Schrammek przy okazji lektury "Niepełki", którą nie tylko pochłonęłam z wielką przyjemnością, ale która przede wszystkim okazała się niebywale wartościową powiastką zarówno dla młodych, jak i dojrzałych czytelników. Styl pisarki oraz poruszanie ważnych zagadnień ujętych w przystępny sposób bardzo przypadły mi do gustu. Wówczas postanowiłam sobie, iż w wolnym czasie nadrobię trylogię pobierowską oraz sięgnę po kolejne książki autorki. Niedługo potem światło dzienne ujrzała powieść "W słońcu i we mgle". Ciekawość tego, co kryje się za tymże tytułowym wyrażeniem oraz opis złożony z zaledwie kilkunastu słów i owiany niejedną tajemnicą sprawiły, że zapragnęłam zaznajomić się z najnowszą publikacją wspomnianej autorki i tym samym poznać ukazaną w niej historię. Zapowiadało się zagadkowo, emocjonalnie, refleksyjnie i czarująco. Ale czy tak było? Cóż, owe spotkanie ostatecznie uważam za udane, aczkolwiek przyznaję, że początki były trudne. Dlaczego? Zapraszam na recenzję.

Dorota Schrammek - mama trójki dzieci, żona, autorka i pisarka - wszystko w prawidłowej kolejności. Mieszka w Pobierowie, swoim miejscu na ziemi. Wstaje wraz ze wschodem słońca, aby przygotować czytelnikom kolejną porcję wzruszeń. Uwielbia zajmować się rodziną i domem. Marzy jej się kawiarenka literacka nad Bałtykiem, w której mogłaby spokojnie pisać i przyjmować wielbicieli książek. Debiutowała powieścią "Stojąc pod tęczą" (2015), następnie ukazały się "Horyzonty uczuć" (2015), "Na brzegu życia" (2016) i "Wiatr wspomnień" (2016), które składają się na trylogię pobierowską. Kolejne jej powieści to "Dom, którego nie było" (2016) oraz dedykowana młodzieży "Niepełka" (2017). (źródło: okładka książki)

Wiosna. W centrum urokliwego i spokojnego Wałcza mieści się skromny hotelik, który od niedawna świeci pustkami i nie przynosi zysków. Jego właścicielką jest przesympatyczna, choć ostatnimi czasy przygnębiona i skryta Majka. Pewnego dnia w obiekcie zjawiają się trzy kobiety, każda w innym celu, każda z innym bagażem doświadczeń i rozterkami, które nie pozwalają normalnie funkcjonować, a nade wszystko o sobie zapomnieć. Każda z nich prześladowana jest przez traumę z przeszłości. Piętno zdarzeń sprzed kilkunastu lat odczuwają do dziś. Każda ucieka przed ciągnącym się za nią cieniem, który nie odpuszcza. Żadna z przyjezdnych kobiet nie podejrzewa, jak bardzo dziesięciodniowy pobyt na pojezierzu odmieni jej życie. Losy właścicielki także przybiorą nieoczekiwany kierunek. Co więcej, w hoteliku bowiem zaczną dziać się niewytłumaczalne zjawiska... A to za sprawą... No właśnie, kogo? Lub czego?

Nie ukrywam, że początkowo lektura najnowszej powieści autorki szła mi opornie. Być może wpływ na to miała niesprzyjająca zewnętrzna aura. Szary i ponury krajobraz za oknem oraz niezwykle melancholijna i poniekąd tkliwa opowieść nie stanowiły tak do końca dobrego połączenia. Przerwałam zatem owe literackie spotkanie i wróciłam do niego następnego dnia. Poszło mi już znacznie lepiej, a i historia na tyle mnie wciągnęła, że z każdą kolejną stroną było mi coraz łatwiej ją przyswajać, a ponadto zaczęła wyzwalać we mnie mnóstwo niespodziewanych emocji. Przyznaję, że omawiana opowieść jest mi niejako bliska, aczkolwiek nie zdradzę, co dokładnie mam na myśli, gdyż to dla mnie zbyt osobiste. Z pewnością to między innymi z tego powodu nigdy nie zapomnę o tej książce i będę ją ciepło wspominać. Ponadto podczas zapoznawania się z co poniektórymi fragmentami, moje oczy wypełniały się łzami. Niestety nie ujawnię szczegółów, aby po prostu nie zdradzać ważnych aspektów fabularnych. Nostalgia, tajemniczość, magia, metafizyczność, kontemplacja i nastrojowość to niewątpliwie atrybuty tejże powieści.

Atutem jest także wybór tła rozgrywającej się w spokojnym tempie akcji. Klimatyczne, plastyczne oraz intrygujące opisy walorów krajoznawczych i turystycznych Wałcza oraz miejscowości położonych w jego bliskiej odległości powodowały poczucie realnego przebywania w nich. Nutę ciekawości wzbudzały też idealnie wkomponowane w opowieść wzmianki dotyczące historii czeladników, magicznej góry, tajemnicy pewnego jeziora, a nawet właściwości białej szałwii. Precyzyjnie przedstawiona praca windykatorów oraz pokazanie istoty genogramu stanowiły doskonałe uzupełnienie ukazanej opowieści.   

Zaletą na pewno jest również wyrazista kreacja bohaterów, a w szczególności bohaterek. Cztery kobiety, cztery osobowości, cztery dylematy, cztery jakże zawiłe losy pełne bólu, tęsknoty i poczucia winy. I niejeden wspólny mianownik, a mianowicie nie tylko niemożność pogodzenia się z przeszłymi obrazami budzącymi niepokój i wyzwalającymi smutek, nieradzenie sobie z obecnym życiem, ale także odczuwanie lęku przed przyszłością i upatrywanie w niej swego rodzaju bezsensu. Bożena piastuje kierownicze stanowisko, przybywa do Wałcza służbowo. Męża zostawia "pod opieką" swej matki i z listą zadań do zrealizowania. To kobieta sfrustrowana, lubiąca kontrolować sytuację, planująca dzień co do minuty. Od pewnego czasu nieustannie wykrzywia usta, rzadko się uśmiecha i wykazuje się nerwowością. Czym spowodowane jest jej zachowanie? Natalia to jej młodsza koleżanka, współpracownica, również oddelegowana służbowo, ale z innego oddziału firmy. Młoda mężatka, skrywająca pozew rozwodowy w szufladzie szafki nocnej, unikająca kontaktu z partnerem. Od kilkunastu lat zmaga się z dziwną fobią, polegającą na obsesyjnym czyszczeniu łazienki, zarówno tej domowej, jak i jakiejkolwiek innej, z której musi przez jakiś czas korzystać. Skąd wzięło się owe natręctwo? I dlaczego jej relacje z mężem nie są najlepsze, a wręcz żadne? Z kolei Alicja przyjeżdża do Wałcza, aby wykonać zlecenie. Jej zadaniem jest zrobienie zdjęć do informatora promującego ów powiat. Dziewczyna niegdyś uległa wypadkowi i tamto zdarzenie wznieciło w niej w jakimś stopniu iskierkę do fotografii, która z czasem stała się jej pasją. Poza tym owe umiejętności w dużej mierze odziedziczyła po dziadku. Ale nie tylko tego typu zdolności po nim przejęła. Ten drugi "talent" dla dziadka stał się przekleństwem. Czy dla Alicji również stanie się zmorą? Natomiast Maja jest właścicielką zadłużonego hotelu. Z czasem traci serce do jego prowadzenia. Któregoś dnia podejmuje jedyną według niej słuszną decyzję. Postanawia targnąć się na swe życie... Co tak naprawdę skłania ją do poczynienia aż tak drastycznego kroku?

"W słońcu i we mgle" to  jednak nie tylko historia kobiet, ale także odgrywających znaczące role mężczyzn, nieustannie obarczanych winą przez swoje partnerki. Pytanie, za co i czy słusznie? Marek nadal znosi humory i fanaberie żony, choć uważa, że już odpokutował. Paweł nie rozumie zachowania ukochanej, traci nadzieję na to, że jeszcze kiedykolwiek ją odzyska. A Janek... Cóż, nie potrafi odejść nie zamykając istotnej sprawy. A poza tym, nie zniknie bez właściwego pożegnania...

To powieść o utracie najbliższej osoby, o trudach godzenia się z jej odejściem, o przeżywaniu żałoby. O niemocy i bezsilności. O rozrywającej serce tęsknocie za dotykiem, zapachem i bliskością. O zdradzie, poczuciu winy, braku zaufania i pełnej stabilizacji. O zjawiskach nadprzyrodzonych i niejasnych znakach z zaświatów. O tym, że każdy popełnia błędy i doświadcza chwil słabości. Nikt nie jest doskonały i każdy zasługuje na drugą szansę. O miłości, która jest w stanie wiele przetrwać i pokonać wszystkie przeszkody. O poszukiwaniu szczęścia i spokoju oraz odkrywaniu własnej drogi. O tym, że czasem tylko jedno wydarzenie z przeszłości może diametralnie wpłynąć na dalszy bieg życia. O tym, że trauma z dzieciństwa rzutuje na przyszłość. Nikt nie ucieknie przed przeszłością, nie ma takiej możliwości. To nierealne i nieosiągalne. Jednak żeby w pełni móc zacząć nowe życie, trzeba ostatecznie wyjaśnić sprawy sprzed lat. Nie zapomnieć, a zamknąć raz na zawsze. Pozwolić odejść. Zażegnać.

"W słońcu i we mgle" to powieść, która wciąga, ale nie porywa. Niejednokrotnie wzrusza i rzadko wywołuje uśmiech na ustach. Wprawia w chwile zadumy i nakłania do przemyśleń. Liryczna, ujmująca, chwilami zaskakująca, poruszająca, prawdziwa i nade wszystko życiowa. Serdecznie polecam.

Cytaty:

 "(...) Wiedział doskonale, dlaczego żona zachowuje się teraz w taki sposób.

Życie z nią nigdy do najłatwiejszych nie należało, ale nie ma ideałów.

Przed laty pokochał Bożenę właśnie za to, że była inna od koleżanek w jej wieku.

One miały jeszcze pstro w głowie, ona natomiast szczegółowy plan na dalsze życie.

I - co najważniejsze - realizowała go skrupulatnie!"

"- (...) To, że ludzie widują się każdego ranka przed wyjściem do pracy, 

a potem po powrocie z niej, wcale nie oznacza, że są normalną rodziną.

W takich związkach zdecydowanie częściej niż w układach na odległość pojawia się

agresja, przemoc słowna, zdrada czy obojętność."

"(...) Tak był nauczony przez ojca. 

Mężczyzna ma zaciskać zęby i nikomu nie opowiadać o tym, że cierpi."

"- Kiedyś było inaczej - westchnęła. - Ludzie poznawali świat wszystkimi zmysłami,

teraz wolą dokumentować go telefonem. Kiedyś istotne były emocje, dotyk, zapach...

Teraz, gdy życie pędzi, wszędzie bywamy przez chwilę 

i w pośpiechu dokumentujemy aparatem, co popadnie."

"- Nie wszystko da się zapamiętać zmysłami. (...) - Poza tym niektóre wspomnienia aż się proszą,

żeby je uwiecznić."

"(...) A każdy z nas przecież potrzebuje dobrego słowa.

Za słowami powinny iść czyny. 

Jeśli mówię, że wybaczam, to robię to naprawdę, a nie przy byle okazji wypominam historię,

wyolbrzymiając ją. Prawdziwe wybaczanie to umiejętność przeznaczona dla nielicznych."

"- Dziwne, jak człowiek może przywiązać się do kogoś obcego w ciągu zaledwie kilku dni

i mieć wrażenie, jakby go znał całe życie."

"(...) Zaczynajmy najpierw dawać dobro od siebie, 

a dopiero potem oczekujmy go od drugiego człowieka.

Kochajmy się w słońcu i we mgle."

Tytuł: "W słońcu i we mgle"
Autor: Dorota Schrammek
Wydawnictwo: Szara Godzina
Data wydania: 2017
Oprawa: miękka

Ilość stron: 288

Kategoria: literatura obyczajowa

Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję Autorce.

Książka bierze udział w wydarzeniu: